De toegenomen welvaart in de afgelopen anderhalve eeuw maakt het bezit en gebruik van eigen, particuliere vervoermiddelen mogelijk. Dat begint al eind 18de eeuw met de fiets en neemt vervolgens sterk toe met de ontwikkeling van allerlei gemotoriseerde vervoermiddelen.
150 jaar
Toonbeelden van mobiel erfgoed
De wording van het moderne Nederland is voor een belangrijk deel toe te schrijven aan de ontwikkeling van een diversiteit aan vormen van vervoer. Deze hebben Nederland mede gemaakt tot wat het nu is. Dit gaat op voor particulier en bedrijfsmatig vervoer – door de lucht, over land en over water.
De tijdslijn laat ontwikkelingen, gebeurtenissen en aspecten in de geschiedenis van Nederland zien waarop de toonbeelden van mobiel erfgoed betrekking hebben. Toonbeelden zijn voorbeelden van vervoermiddelen die voorkomen in de vaderlandse geschiedenis en het huidige Nederland. Om deze gemakkelijk terug te vinden zijn ze grofweg in de tijd geplaatst. Meer gedetailleerde informatie vindt u bij elk toonbeeld.
Deze site is nog in ontwikkeling en wordt de komende tijd verder vervolmaakt.
Over het proces.
Over de organisatie.
Type ontwikkeling: Maatschappelijk
Deeleconomie
Een belangrijk kenmerk van het Openbaar Vervoer is het vaste vervoerspatroon. Het particulier vervoer kenmerkt zich juist door flexibiliteit. In de loop van de tijd zijn er diverse initiatieven geweest een openbaar vervoerssysteem te ontwerpen dat toch flexibel was.
Verzorgingsstaat
De verzorgingsstaat wordt uitgebreid met tal van overheidsbedrijven. Mobiliteit speelt hierin ook een rol, zowel bij het ontstaan van nieuwe taken als bij het moderniseren van bestaande taken.
Lifestyle
Vervoermiddelen zijn soms het symbool van bepaalde subculturen. Zo is bijvoorbeeld een bepaald type brommer of auto, naast de functie als vervoermiddel, ook een manier om je te identificeren met een bepaalde groep.
Verstedelijking
De sterke groei van de bevolking in de eerste helft van de 20e eeuw leidt tot een flinke groei van de steden. De industrialisatie zorgt voor nieuwe werkgelegenheid in de steden en voor nieuwe industriegebieden. Steeds meer mensen trekken van het platteland naar de steden op zoek naar werk en inkomen.
Nederlands fabricaat
Nederland produceert al lange tijd vervoermiddelen van hoge kwaliteit. De scheepsbouw, auto-, vliegtuig-, brommer- en fietsindustrie leveren een aantal succesvolle producten, die het beeld van Nederland karakteriseren.
In de ban van de vooruitgang
Nieuwe, snelle en technologisch hoogstaande vervoermiddelen als trein, auto en vliegtuig staan symbool voor vooruitgang. Fietsen, brommers, motoren en auto’s worden niet enkel om hun nuttige gebruiksdoel aangeschaft, maar ook om hun uitstraling.
Overheidstaken
De laatste anderhalve eeuw komen steeds meer diensten onder de verantwoordelijkheid van de overheid te liggen. Voorbeelden zijn de postbezorging, de brandweer en het spoorwegnet.
Paardentractie
Het gebruik van paarden om hun trekkracht, zoals bij paard-en-wagens, hessenwagens, trekschuiten, boerenwagens, postkoetsen
en rijtuigen was eeuwenlang onmisbaar. En ook de mens zèlf heeft met bijvoorbeeld handkarren altijd een belangrijke rol gespeeld in de vervoergeschiedenis. Hand- en paardenkracht zijn nog lang belangrijk gebleven, bijvoorbeeld in de landbouw, maar ook in het lokale vervoer. Pas na de Tweede Wereldoorlog verdwenen deze manieren van voortbeweging grotendeels van het mobiliteitstoneel.